4.000 yılı aşkın bir süre önce Büyük Sargon’un Akad İmparatorluğu’ndaki hükümdarlığı sırasında, bir birim altın satın almak için 8 birim gümüş gerekiyordu.
Bu, madeni paralardan çok önceydi. Günümüz Türkiye’sinde Lidyalıların bir para biçimi olarak altın parayı icat etmesi binlerce yıl alacaktı.
Akad İmparatorluğu’nda altın ve gümüş hâlâ bir değişim aracı olarak kullanılıyordu.
Ancak mal ve hizmetlerin fiyatları metalin ağırlığına dayanıyordu ve genellikle ‘şekel’ adı verilen bir birimle, yani yaklaşık 8,33 gramla ifade ediliyordu.
Örneğin, antik Mezopotamya’da 100 litre tahılı yaklaşık 2 şekel gümüşe satın alabilirdiniz; bu, modern birimlerimizde yarım onsa yakın bir ağırlıktır.
Ticarette hem altın hem de gümüş kullanılıyordu. Ve o dönemde iki metal arasındaki ‘döviz kuru’ 8:1 olarak sabitlenmişti.
Antik çağlar boyunca altın/gümüş oranı bu rakama oldukça yakın seyrediyordu.
Antik Babil’de Hamurabbi zamanında bu oran kabaca 6:1 idi.
Eski Mısır’da 13:1’den 2:1’e kadar çok değişkenlik gösteriyordu.
Roma’da 12:1 civarında (ancak Roma imparatorları düzenli olarak ihtiyaçlarına uyacak şekilde oranı manipüle etmişlerdir).
Amerika Birleşik Devletleri’nde gümüş ve altın arasındaki oran 1792’de 15:1 olarak sabitlendi. Ve 20. yüzyıl boyunca ortalama 50:1 civarındaydı.
Ancak altının hala geleneksel olarak güvenli bir liman olarak görülmesi nedeniyle, bu oran kriz, panik ve ekonomik yavaşlama dönemlerinde dramatik bir şekilde artma eğilimindedir.
İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen önce Hitler Polonya’ya girdiğinde altın/gümüş oranı 98:1’e ulaştı.
Ocak 1991’de Birinci Körfez Savaşı başladığında oran bir kez daha normal seviyesinin iki katı olan 100:1’e ulaştı.
Son yüzyılın neredeyse her büyük resesyon ve panik döneminde, altın/gümüş oranında keskin bir artış oldu.
1987’deki çöküş. 1990’ların sonundaki Dot-Com iflası. 2008 mali krizi.
Bu panikler her zaman 70’li yıllarda veya daha yüksek bir altın/gümüş oranına yol açtı.
Aslında, 2008’de altın/gümüş oranı sadece iki ayda 50’nin altından yaklaşık 84’e yükseldi.
Bir kez daha büyük bir artış görüyoruz. Şu anda bunu yazarken altın/gümüş oranı 81,7 seviyesinde, neredeyse 2008 mali krizinin zirvesine yakın.
Bu normal değil.
Modern tarih boyunca, altın/gümüş oranı sadece üç kez bu kadar yüksek oldu, hepsi de aşırı sarsıntılı dönemlerdi – 2008 krizi, Körfez Savaşı ve II. Dünya Savaşı.
Bu, bir şeylerin ciddi şekilde yanlış olduğunu gösteriyor. Ya da en azından insanlar bir şeyin ciddi şekilde yanlış olduğunu algılıyorlar.
Bir resesyonun, hatta tam anlamıyla bir krizin yaklaştığını gösteren birçok makroekonomik ve finansal gösterge var.
ABD’de imalat verileri ülkenin zaten resesyonda olduğunu gösteriyor (bu konu hakkında daha fazla bilgi yakında).
Temerrüt oranları artıyor; ABD’deki kurumsal temerrütler şu anda Lehman Brothers’ın 2008’de iflas ettiği zamandan daha yüksek.
Bu temerrütler, kayıplara karşı bilançolarını güçlendirmeye çabalarken hisse senedi fiyatları dünya çapında düşüş yaşayan bankalar üzerinde büyük bir baskı yarattı.
Az önce Sidney’de ticari bir bankacıyla görüştüm ve bana Avustralyalı düzenleyicilerin bankayı zaten bol olan sermaye rezervlerini önümüzdeki birkaç ay içinde %40’ın üzerinde artırmaya zorladığını söyledi.
Bu şaşırtıcı (ve neredeyse imkansız) bir emir.
Düzenleyiciler, büyük bir fırtınaya hazırlanmıyor olsalardı bunu yapmazdı. Bu nedenle, finansal kuruluşlar bile en kötüsü için plan yapıyorlar.
İyi zamanlar asla sonsuza kadar sürmez, özellikle de hükümetler ve merkez bankaları borca girip para basarak yapay refah tasarlarken.
Bu taktikler finansal sistemi yok eder. Ve çatlaklar açıkça genişliyor.
Yani altın/gümüş oranı kesin bir kanıt olmasa da, pek çok başka semptomla birlikte bariz bir semptomdur.
Şimdi, büyük bir bankacılık veya mali kriz durumunda bu oran kesinlikle daha da yükselebilir. Tekrar 100’e dokunduğunu görebiliriz.
Ancak, altın/gümüş oranının ileride daha “normal” seviyelere düşmesi beklenebilir.
Başka bir deyişle, bugün 1 ons altını 80 ons gümüşle takas edebilirsiniz.
Ancak belki de önümüzdeki iki yıl içinde altın/gümüş oranı daha tarihi bir norm olan 55’e geri döner. (Hatırlayın, 2011’de 30’a kadar düşmüştü)
Bu, gelecekte bugün edindiğiniz 80 ons gümüşü 1,45 ons altınla takas edebileceğiniz anlamına gelir.
Nihai sonuç, altın cinsinden %45 oranında “kâr” elde etmenizdir. Aslında bugün başladığınızdan %45 daha fazla altın elde edersiniz.
Sonuç olarak, eğer değerli metallerde spekülatör iseniz, şimdi bir miktar altın karşılığında gümüş ticareti yapmayı düşünmek için iyi bir zaman olabilir.
Yazar: James Hickman
İngilizce orijinal kaynağını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.