City of London

City of London; Bir krallığın içindeki, ülkenin içindeki, şehrin içindeki otonom bir bölge.

Gelin hikayemize 2000’li yılların başına kadar küresel elitin ekonomi ve finans başkenti olarak kabul ettiği Londra’nın hikayesinden başlayalım. Daha doğrusu City of London denen ve Londra’nın kalbinde yer alan mahalleden.

City of London olarak anılan bu otonom bölge İngiliz yasalarının dahi farklı işlediği bir para bölgesidir ve tarihsel olarak büyük önem taşır.

Yukarıda gördüğünüz harita, Londra’nın haritasıdır. 33 adet bölgeye bölünmüş olan şehrin bir bölgesinin adı City of London olarak anılır ve kırmızı renk ile haritada işaretlenmiştir.

Thames nehrinin hemen kuzeyinde bulunan ve önceleri surlar ile çevrili olan bu bölgeyi City of London bölgesini yukarıda gördüğü aşağıdaki Londra haritasında kırmızı olarak işaretlenmiştir.

Londra hepimizin bildiği gibi bir şehirdir ve İngiltere’nin başkentidir. Bir belediye başkanı bir belediye binası, bir vergi kanunu, bir polis teşkilatı vardır. City of London isimli bölgenin ise bunlardan ayrı birer belediye başkanı, belediye binası, kanunları ve polis teşkilatı vardır.

Öyledir ki bu otonom bölgenin yaşı Birleşik Krallığın yaşından fazladır. Kendine ait bir bayrağı ve arması vardır.

İngiliz parlamentosunda bu otonom bölgenin imtiyazlarını korumak için daimi bir temsilci bulunur.

Gelin hep birlikte bu şehrin tarihine bir göz atalım.

Milattan Sonra 50-300 Yılları Arası

50 yılında İngiltereyi yöneten Roma valisi Publius Ostorius Scapula döneminde “Thames” Nehrinin kuzeyinde kalan bu şehre, bir Kelt ismi olarak “Londinium” adı verilir.

Yazı boyunca İngiltere, Britanya ve Birleşik Krallık isimlerinden haritada nerenin kastedildiğini doğru hayal edebilmek için aşağıdaki haritaya bakalım.

Yukarıdaki haritada İngiltere (ENGLAND) yazan yer İngiliz Devletini, sarı renk ile çizilmiş alan Britanya’yı, Kırmızı renk ile çizilmiş ve Kuzey İrlanda’yı içine alan çerçeve ise Birleşik Krallığı göstermektedir.

7. ve 9. Yy. Arası

878 yılında Kral Alfred Londra’yı Danların elinden geri almadan önce İngiltere’nin bir bölümü aşağıdaki haritadan görebileceğiniz üzere Danimarka Krallığının elindeydi. Danelaw (Danların Hükümranlığı) denilen bu süreç, 878 yılında Kral Alfred ile bitirilmiş oldu.

10 ve 12. Yy Arası

1067 yılında İngiltere, Kral William tarafından ele geçirildiğinde, surların arkasında bulunan bu otonom bölge Kral William tarafından ilk imtiyazını alır ve Papaz Edward’ın idaresine girer.

1155 yılında City of London’da bulunan “The Weavers’ Company” isimli tekstil esnafları birliğine imtiyaz verilir.

1176 yılında eskiden tahta olan Londra Köprüsü taş olarak yeniden inşa edilmeye başlar.

16 ve 17. Yy Arası

1571 yılında İngiliz tüccar ve finansör Thomas Gresham Kraliyet Borsası’nı kurar. Borsanın açılışı Kraliçe Elizabeth tarafından ocak ayında gerçekleştirilir.

1577 Richard Farrant tarafından Londra’nın ilk tiyatrosu olan Blackfriars tiyatrosu şehirde açılır. O zamanlar tiyatro yasak olduğu için ancak Kraliçe namına şarkılar söylenen bu tiyatro, daha sonraları Shakespeare’in oyunlarının ilk defa sahneleneceği tiyatrodur.

1600 yılında İngiliz ticaret gemilerinin Hint Okyanusunda güvenli bir şekilde sefer yapabilmesini sağlamak için Hint kolonilerini yönetmek ve sömürmek ile para kazanan East India Company isimli ve Sir Francis Drake tarafından kurulan şirkete Londra Tüccarlar Odası tarafından imtiyaz verilir.

1659 yılında Londra Bankasında üzerinde Messrs Clayton ve Morris of Cornhill’in resminin bulunduğu ilk mali çek Nicholas Vanacker tarafından imzalanır.

1679 yılında Londra’nın ilk Türk hamamı Newgate sokağında açılır.

1694 yılında Bank of England kurulur. Bankanın başına Sir John Houblon getirilir.

1773 yılında Threadneedle sokağında Menkul Kıymetler Borsası kurulur.

1815 yılında Waterloo Muhaberesi patlak verir. Bu muharebede İngiltere’ye mal kaçıran Nathen Mayer Rothschild ve İngiliz Devletine savaş esnasında mali destek veren Rothschild ailesi öne çıkar. Nathan Mayer Londra Borsasında bulunan hisselerini satmaya başladığında, İngiliz halkında İngiltere’ye karşı savaşan Napolyon ve Fransızların savaşı kazandığına dair bir korku ve panik hakim olur.

Bu korku atmosferinde İngilizlerin satmaya başladığı hisseleri bir yandan satın almaya başlayan Nathan Mayer, savaşı aslında Fransızların kaybettiği ayyuka çıktığında, çoktan zengin olmuş ve borsanın büyük bir kısmını eline geçirmiş hale gelir. Bu olaylardan sonra Nathan Mayer İngiliz Hazinesinin Temsilcisi unvanı aldı ve İngiliz meclisine girmeyi başararak Baron ilan edildi.

1863 yılında şehrin ilk yer altı metrosu açılır.

20 ve 21. Yy

City of London bölgesinin, önce İngiliz ve sonra dünya para düzeni için önemli bir hal alır.

12 Eylül 1919 yılında Nathan Mayer Rothschild, Mocatta & Goldsmid, Pixley & Abell, Samuel Montagu & Co., ve Sharps Wilkins tarafından The London Gold Market Fixing Ltd isimli şirket vasıtasıyla günlük altın fiyatını belirlemek amacıyla Londra Altın Fiksi’nin ilk denemesi yapılır.

Bölge 500 den fazla bankanın ofisine ev sahipliği yapmaktadır.

2,9 km² büyüklüğünde olan ve Londranın 33 bölgesinden biri olan City of London bölgesinin gündüz nüfusu bölgeye çalışmak için gelenler ile beraber 400.000’e ulaşırken, gece olduğunda bu rakam 9.400’e düşer.

City of London o kadar çok şirketlerin tesiri altındadır ki, şehir için yapılan belediye seçimlerinde şirketler oy kullanabilir.

İngilizce adıyla City of London isimli bölgeyi yöneten belediye başkanına The Right Honourable, The Lord Mayor of London denir.

Bugün Londra için Belediye başkanı olmak isteyen birinin, İngiliz vatandaşı olması, en az son bir yıldır Londra’da yaşıyor olması ve seçimi kazanması yeterliyken, City of London bölgesinin belediye başkanı olmak isteyen birisinin daha önce Şeriflik görevinde bulunmuş olması ve şehir ayanı olması gerekmektedir.

Peki şehir ayanı nasıl olunur? Bunun basitçe iki yolu vardır. Ya şehir ayanları sizi şehir ayanı olarak seçer, ya da bir şehirde bulunan esnaf loncalarından birine üye olmanız gerekmektedir.

Yine de eninde sonunda şehir ayanlarının kimin City of London için belediye başkanı olabileceğine karar vermesinden ötürü, bu otonom bölgenin belediye başkanını o bölgede ikamet eden kişiler seçememektedir.

İşin en ilginç tarafı ise 1 yıl sürecek olan görev boyunca belediye başkanları kendi ihtiyaçlarını maaş almadan karşılamak zorunda olmasıdır.

Daha enteresan olan ise şehrin belediye başkanlığı, İngiltere’nin yönetim tarihinden eskidir ve hiyerarşisi aşağıdaki tabloda görülebilir.
Söz konusu olan şey, bir krallığın içindeki, ülkenin içindeki, şehrin içindeki otonom bir bölgedir.

Yazar: Nuh Ataman